1. શિકંજીનો સ્વાદ _

હિન્દીમાં પ્રેરક વાર્તા : એક પ્રોફેસર ક્લાસ લઈ રહ્યા હતા . વર્ગના તમામ વિદ્યાર્થીઓ તેમનું પ્રવચન રસપૂર્વક સાંભળતા હતા . _ _ _ _ _ _ તેમના દ્વારા પૂછવામાં આવેલા પ્રશ્નોના જવાબ આપી રહ્યા હતા . _ _ પરંતુ તે વિદ્યાર્થીઓમાં વર્ગમાં એક વિદ્યાર્થી એવો હતો જે મૌન અને મૌન હતો . _ _ _ બેઠો હતો . _

પ્રોફેસરે પહેલા જ દિવસે તે વિદ્યાર્થીની નોંધ લીધી , પણ કંઈ બોલ્યા નહિ . _ _ _ પરંતુ જ્યારે 4-5 દિવસ આવું ચાલ્યું ત્યારે તેણે તે વિદ્યાર્થીને ક્લાસ પછી તેની કેબિનમાં બોલાવ્યો અને પૂછ્યું , “ તમે હંમેશા ઉદાસ રહો છો . _ _ _ _ _ _ _ _ તમે વર્ગમાં એકલા અને ચુપચાપ બેસો . _ _ પ્રવચનમાં પણ ધ્યાન ન આપો . _ શું વાત છે ? શું કોઈ સમસ્યા છે ?

“ સર , તે …..” વિદ્યાર્થીએ થોડા ખચકાટ સાથે કહ્યું , “…. મારા ભૂતકાળમાં કંઈક એવું બન્યું જેના કારણે હું ચિંતિત છું . _ _ _ _ _ મને સમજાતું નથી કે શું કરું ? “

પ્રોફેસર એક સારા વ્યક્તિ હતા . તેણે તે વિદ્યાર્થીને સાંજે તેના ઘરે બોલાવ્યો . _ _ _

સાંજે જ્યારે વિદ્યાર્થી પ્રોફેસરના ઘરે પહોંચ્યો ત્યારે પ્રોફેસરે તેને અંદર બોલાવીને બેસાડ્યો હતો . _ _ _ પછી પોતે રસોડામાં ગયો અને શિકંજી બનાવવા લાગ્યો . _ _ તેણે જાણીજોઈને શિકંજીમાં વધુ મીઠું નાખ્યું . _ _

પછી રસોડામાંથી બહાર આવીને શિકંજીનો ગ્લાસ વિદ્યાર્થીને આપ્યો અને કહ્યું , ” આ લો , શિકંજી પી લો . “

વિદ્યાર્થીએ હાથમાં ગ્લાસ લઈને એક ચુસ્કી લીધી કે તરત જ વધુ પડતા મીઠાના સ્વાદને કારણે તેનું મોં વિચિત્ર બની ગયું . _ _ _ _ આ જોઈને પ્રોફેસરે પૂછ્યું , ” શું થયું ? શિકંજી પસંદ નથી ? _

” ના સાહેબ , એવું નથી . _ _ શિકંજીમાં થોડું વધારે મીઠું . _ _ _ વિદ્યાર્થી બોલ્યો .

” ઓહ , હવે તે નકામું છે . _ _ મને ગ્લાસ લાવો . _ હું તેને ફેંકી દઉં છું . પ્રોફેસરે વિદ્યાર્થી પાસેથી ગ્લાસ લેવા હાથ લંબાવ્યો . _ _ _ _ પરંતુ વિદ્યાર્થીએ ના પાડી અને કહ્યું , ” ના સાહેબ , માત્ર મીઠું વધુ છે . _ _ જો તમે થોડી વધુ ખાંડ નાખશો તો સ્વાદ સારો રહેશે .

આ સાંભળીને પ્રોફેસર ગંભીર થઈ ગયા અને બોલ્યા , ” તમારી વાત સાચી છે . હવે એ પણ સમજો . _ આ શિકંજી તમારું જીવન છે . તેમાં વધુ પડતું મીઠું ઓગળવું એ તમારા ભૂતકાળના ખરાબ અનુભવો છે . જેમ ખાંસીમાંથી મીઠું બહાર કાઢી શકાતું નથી , તેવી જ રીતે તે ખરાબ અનુભવોને પણ જીવનમાંથી અલગ કરી શકાતા નથી . _ _ _ એ ખરાબ અનુભવો પણ જીવનનો એક ભાગ છે . _ પરંતુ જે રીતે આપણે ખાંડ ઓગાળીને શિકંજીનો સ્વાદ બદલી શકીએ છીએ . _ એ જ રીતે , ખરાબ અનુભવોને ભૂલી જવા માટે જીવનમાં મીઠાશ ઓગળવી જ પડે છે ને ? તેથી જ હું ઈચ્છું છું કે તમે હવે તમારા જીવનમાં મીઠાશ ઉમેરો .”

વિદ્યાર્થીએ પ્રોફેસરની વાત સમજી લીધી અને નક્કી કર્યું કે હવે તે ભૂતકાળથી પરેશાન નહીં થાય . _ _ _ _

પાઠ

જીવનમાં ઘણીવાર ભૂતકાળની ખરાબ યાદો અને અનુભવોને યાદ કરીને દુઃખી થઈ જઈએ છીએ . _ _ _ _ _ _ આ રીતે , આપણે આપણા વર્તમાન પર ધ્યાન આપી શકતા નથી અને ક્યાંક આપણું ભવિષ્ય બગાડીએ છીએ . _ _ જે બન્યું છે તે સુધારી શકાતું નથી . _ _ પણ ઓછામાં ઓછું એ ભૂલી શકાય છે અને એને ભૂલી જવા માટે આપણે આજે નવી મીઠી યાદો બનાવવી પડશે . _ _ _ જીવનમાં મીઠી અને ખુશીની ક્ષણો લાવો , તો જ જીવનમાં મધુરતા આવશે . _ _ _  

2. હાથી અને દોરડાની વાર્તા _

એક દિવસ એક માણસ સર્કસ જોવા ગયો . ત્યાં જ્યારે તે હાથીના ઘેરથી પસાર થયો ત્યારે તેણે એવું દૃશ્ય જોયું કે તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો . _ _ _ _ તેણે જોયું કે કેટલાક વિશાળ હાથીઓને ફક્ત તેમના આગળના પગમાં દોરડા બાંધીને રાખવામાં આવ્યા હતા . _ _ _ તેણે વિચાર્યું કે હાથીઓને મોટા પાંજરામાં રાખવામાં આવ્યા હશે અથવા સાંકળોથી બાંધ્યા હશે . _ _ _ _ _ _ _ _ પરંતુ ત્યાંનું દ્રશ્ય તદ્દન વિપરીત હતું . _ _

તેણે મહાવતને પૂછ્યું , ” ભાઈ ! તમે લોકોએ આ હાથીઓને દોરડાની મદદથી બાંધ્યા છે , તે પણ તેમના આગળના પગ સાથે . _ _ _ _ _ _ તેઓ આ દોરડાને ખૂબ જ સરળતાથી તોડી શકે છે . _ _ _ _ _ _ મને આશ્ચર્ય થાય છે કે તેઓ તેને કેમ તોડતા નથી ? _ _

માહુતે તેને કહ્યું , ” આ હાથીઓ નાના હતા ત્યારથી અમે આટલા જાડા દોરડાથી બાંધીએ છીએ . _ _ _ _ _ _ _ _ _ તે સમયે તેણે દોરડું તોડવાનો ખૂબ પ્રયાસ કર્યો હતો . પરંતુ તેઓ નાના હતા . તેથી દોરડું તોડવું તેની ક્ષમતાની બહાર હતું . _ _ _ તે દોરડું તોડી શક્યો ન હતો અને ધાર્યું હતું કે દોરડું એટલું મજબૂત હતું કે તે તોડી શકે તેમ નથી . આજે પણ એ જ વિચાર ચાલુ છે . તેઓને હજુ પણ લાગે છે કે તેઓ દોરડું તોડી શકશે નહીં . તેથી જ તેઓ પ્રયત્ન પણ કરતા નથી .”

આ સાંભળીને તે માણસ સ્તબ્ધ થઈ ગયો .

પાઠ

“ મિત્રો , એ હાથીઓની જેમ આપણે પણ આપણા જીવનમાં નકારાત્મક વિચારસરણીના દોરથી બંધાયેલા છીએ . _ _ _ _ _ જીવનમાં કોઈ કામમાં મળેલી નિષ્ફળતાને આપણે આપણા મનમાં લઈ લઈએ છીએ અને એવું માનવા લાગીએ છીએ કે એક વખત આપણે કોઈપણ કાર્યમાં નિષ્ફળ જઈએ તો તેમાં ક્યારેય સફળતા નહીં મળે . _ _ _ _ _ _ આ નકારાત્મક વિચારસરણીને લીધે , આપણે ક્યારેય પ્રયાસ કરતા નથી . _ _

આ નકારાત્મક વિચારમાંથી બહાર નીકળવાની જરૂર છે ; _ _ તે ખામીઓને ઓળખવી અને દૂર કરવી , જે આપણી નિષ્ફળતાનું કારણ બની . _ _ નકારાત્મક વિચાર એ આપણી સફળતામાં સૌથી મોટો અવરોધ છે . તો નકારાત્મક વિચારસરણીની સાંકળ તોડીને સકારાત્મક વિચાર અપનાવો અને જીવનમાં ક્યારેય પ્રયાસ કરવાનું બંધ ન કરો , કારણ કે પ્રયાસ એ સફળતા તરફનું એક પગલું છે . _ _ _ _ _

 3. શાર્ક અને બાઈટ ફિશ

તેમના સંશોધન દરમિયાન , દરિયાઈ જીવવિજ્ઞાનીએ શાર્કને પાણીથી ભરેલી મોટી ટાંકીમાં મૂકી . _ _ _ _ _ _ થોડી વાર પછી તેણે તેમાં થોડી માછલીઓ ચારો નાખ્યો . _

બાઈટ માછલીઓને જોઈને , શાર્ક તરત જ તેમની તરફ તરીને તેમના પર હુમલો કર્યો અને તેમને ખાઈ ગયો . _ દરિયાઈ જીવવિજ્ઞાનીએ ટાંકીમાં થોડી વધુ બાઈટ માછલીઓ મૂકી અને તે પણ તરત જ શાર્કનો ખોરાક બની ગઈ . _ _

હવે દરિયાઈ જીવવિજ્ઞાનીએ તે ટાંકીની મધ્યમાં કાચનો એક મજબૂત પારદર્શક ટુકડો મૂક્યો . _ _ _ _ _ _ હવે ટાંકી બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગઈ હતી . _ એક ભાગમાં શાર્ક હતી . _ બીજા ભાગમાં તેણે કેટલીક બાઈટ માછલી મૂકી . _ _

શાર્ક અલગ પારદર્શક કાચ દ્વારા બાઈટ માછલી જોઈ શકતી હતી . _ બાઈટ માછલીને જોઈને , શાર્ક તેમના પર હુમલો કરવા માટે ફરીથી તે બાજુ તરીને ગઈ . _ પરંતુ તે કાચના ભાગાકાર ટુકડા સાથે અથડાઈ હતી . _ _ તેણે ફરી પ્રયાસ કર્યો . _ _ પરંતુ કાચના ટુકડાને કારણે તે બાઈટ માછલીઓ સુધી પહોંચી શકી ન હતી . _

શાર્કે ડઝનેક વખત સંપૂર્ણ આક્રમકતા સાથે બાઈટ માછલી પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો . _ _ _ પરંતુ કાચનો ટુકડો મધ્યમાં આવતાં તેણી નિષ્ફળ ગઈ . _ _ _ _ _ ઘણા દિવસો સુધી શાર્કે કાચના વિભાજકોને પાર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો . _ _ _ _ _ પણ સફળ ના થઈ શક્યા . આખરે , થાકીને , તેણીએ એક દિવસ માટે હુમલો છોડી દીધો અને ટાંકીના પોતાના ભાગમાં રહેવાનું શરૂ કર્યું . _

થોડા દિવસો પછી દરિયાઈ જીવવિજ્ઞાનીએ ટાંકીમાંથી કાચ વિભાજક દૂર કર્યું . _ _ _ _ પરંતુ શાર્કે તે બાઈટ માછલીઓ પર ક્યારેય હુમલો કર્યો ન હતો કારણ કે તેના મગજમાં એક કાલ્પનિક વિભાજક સ્થાયી થઈ ગયું હતું અને તેણે વિચાર્યું કે તે તેને પાર કરી શકશે નહીં . _ _ _ _ _ _ _ _ _

પાઠ

જીવનમાં નિષ્ફળતાનો સામનો કરતી વખતે , ઘણી વખત આપણે અંદરથી તૂટી જઈએ છીએ અને હાર માની લઈએ છીએ . _ _ _ _ _ _ આપણે વિચારીએ છીએ કે અત્યારે આપણે ગમે તેટલી મહેનત કરીએ , સફળતા મેળવવી અશક્ય છે અને તે પછી આપણે ક્યારેય પ્રયત્ન કરતા નથી . _ _ _ _ જ્યારે સફળતા મેળવવા માટે સતત પ્રયત્નો જરૂરી છે . _ સંજોગો બદલાતા રહે છે . _ તેથી ભૂતકાળની નિષ્ફળતાને તમારા મન પર હાવી થવા ન દો અને સંપૂર્ણ સમર્પણ સાથે ફરીથી સખત મહેનત કરો . સફળતા તમારા પગ ચૂમશે .

4. ચાર મીણબત્તીઓ

હિન્દીમાં પ્રેરક વાર્તા : રાતનો સમય હતો . ચારે બાજુ અંધારું હતું . _ _ _ માત્ર એક જ ઓરડો પ્રકાશિત હતો . _ ચાર મીણબત્તીઓ સળગતી હતી . _ _

ચારેય મીણબત્તીઓને એકલી જોઈને તેઓ એકબીજાની વચ્ચે વાતો કરવા લાગ્યા . પ્રથમ મીણબત્તીએ કહ્યું , ” હું શાંતિ છું . જ્યારે હું આ દુનિયાને જોઉં છું , ત્યારે મને ખૂબ જ દુઃખ થાય છે . _ _ _ _ _ ચારેબાજુ તોફાનો , લૂંટફાટ અને હિંસા છે . _ _ _ _ _ _ _ તેથી અહીં રહેવું ખૂબ મુશ્કેલ છે . _ હું હવે અહીં નહિ રહી શકું . ” આટલું કહીને મીણબત્તી નીકળી ગઈ .

બીજી મીણબત્તી પણ પોતાના મનની વાત કહેવા લાગી , ” હું માનું છું . મને લાગે છે કે જૂઠ , કપટ , છેતરપિંડી , અપ્રમાણિકતા મારા અસ્તિત્વને નષ્ટ કરી રહી છે . _ _ _ _ આ જગ્યા હવે મારા માટે લાયક નથી . હું પણ જાઉં છું . _ આટલું કહીને બીજી મીણબત્તી પણ ઓલવાઈ ગઈ .

ત્રીજી મીણબત્તી પણ ઉદાસ હતી . _ _ તેણીએ કહ્યું , ” હું પ્રેમ છું . હું દરેક માટે દરેક ક્ષણને બાળી શકું છું . _ _ _ પણ હવે મારા માટે કોઈની પાસે સમય નથી . _ _ સ્વાર્થ અને નફરત મારી જગ્યા લઈ રહી છે . _ _ _ _ લોકોના મનમાં તેમના પ્રિયજનો પ્રત્યે પણ પ્રેમ – ભાવના બાકી ન હતી . _ હવે આ સહન કરવું મારી વાત નથી . _ મારા માટે જવું સારું રહેશે . ” એમ કહીને ત્રીજી મીણબત્તી પણ ઓલવાઈ ગઈ .

જ્યારે એક છોકરો રૂમમાં પ્રવેશ્યો ત્યારે ત્રીજી લાઇટ હતી . _ _ _ _ મીણબત્તીઓ બહાર જતી જોઈને તે ખૂબ જ દુઃખી થયો . તેની આંખમાંથી આંસુ વહેવા લાગ્યા . _ તેણે દુઃખી મન સાથે કહ્યું , ” તમે મારા જીવનમાં આ રીતે અંધકાર કેવી રીતે કરી શકો છો . _ _ _ _ _ તમારે અંત સુધી સંપૂર્ણપણે બળી જવું પડ્યું . પણ તમે મારી બાજુ છોડી દીધી . _ હવે હું શું કરું ?”

બાળકની વાત સાંભળ્યા પછી ચોથી મીણબત્તીએ કહ્યું , ” ગભરાશો નહીં , બાળક . હું આશાવાદી છું અને હું તમારી સાથે છું . જ્યાં સુધી હું બળી રહ્યો છું ત્યાં સુધી તમે મારી જ્યોતથી બીજી મીણબત્તીઓ પ્રગટાવી શકો છો . “

ચોથી મીણબત્તી સાંભળીને બાળકનો આત્મવિશ્વાસ બંધાઈ ગયો . _ _ _ તેણે આશા સાથે શાંતિ , વિશ્વાસ અને પ્રેમને ફરીથી જગાડ્યો . _ _ _ _ _

પાઠ

સમયનો નથી નથી રહેવા જ માં જીવન . ક્યારેક ત્યાં છે પ્રકાશ , ક્યારેક તે છે શ્યામ . જ્યારે અંધકાર આવે માં જીવન , મન બને બેચેન , વિશ્વાસ શરૂ થાય માટે હાલવું અને વિશ્વ શરૂ કરવા માટે દેખાવ એલિયન . પછી પ્રકાશ દીવો ના આશા . કારણ કે લાંબા સમય સુધી દીવો ના આશા ચાલુ રહે માટે બર્ન , ત્યાં કરી શકો છો ક્યારેય હોઈ અંધકાર માં જીવન . બધું માં જીવન કરી શકો છો કરી પ્રાપ્ત પર તાકાત ના આશા . તેથી ક્યારેય આપી અપ પર આશા . _

5. સમસ્યાની બીજી બાજુ _

પ્રોબ્લેમ સોલ્વિંગ પર હિન્દીમાં પ્રેરક વાર્તા : પિતા ઓફિસના કામમાં વ્યસ્ત હતા . તેનું 10 વર્ષનું બાળક વારંવાર તેની પાસે કોઈને કોઈ પ્રશ્ન લઈને આવતું અને પૂછીને તેને હેરાન કરતું . _ _ _ _ _ બાળકની આ હરકતથી પિતા પરેશાન થઈ ગયા હતા . _ _  

તેને ઉકેલતી વખતે તેણે વિચાર્યું કે શા માટે બાળકને એવું કામ ન આપીએ જેમાં તેને થોડા કલાકો માટે ફસાવી દેવો જોઈએ . _ તે સમયે હું મારું કામ પૂરું કરીશ . _

આ વખતે જ્યારે બાળક આવ્યું ત્યારે પિતાએ એક જૂનું પુસ્તક ઉપાડ્યું . _ _ _ વિશ્વનો નકશો તેના એક પૃષ્ઠ પર બનાવવામાં આવ્યો હતો . _ તેણે પુસ્તકનું તે પૃષ્ઠ ફાડી નાખ્યું અને પછી તે પૃષ્ઠને ઘણા નાના ટુકડા કરી નાખ્યું . _ _ _ _ _ તે ટુકડાઓ બાળકને આપતાં તેણે કહ્યું , ” આ પૃષ્ઠ પર વિશ્વનો નકશો બનાવવામાં આવ્યો હતો . મેં તેને થોડા ટુકડાઓમાં વહેંચી દીધું છે . _ તમારે આ ટુકડાઓને જોડીને ફરીથી વિશ્વનો નકશો બનાવવો પડશે . _ _ _ જાઓ અને તેને ઉમેરો . જ્યારે વિશ્વનો નકશો બની જશે , ત્યારે આવો અને મને બતાવો .

બાળકે તે ટુકડા લીધા અને ચાલ્યો ગયો . અહીં પિતાએ રાહતનો શ્વાસ લીધો કે હવે બાળક ઘણા કલાકો સુધી તેમની પાસે નહીં આવે અને તે શાંતિથી પોતાનું કામ કરી શકશે . _ _ _

પરંતુ 5 મિનિટમાં બાળક આવ્યો અને બોલ્યો , ” પપ્પા , જુઓ , મેં વિશ્વનો નકશો બનાવ્યો છે . ” _

પિતાએ તપાસ કરી અને જોયું કે નકશો બરાબર જોડાયેલો છે . _ _ _ તેણે આશ્ચર્યમાં પૂછ્યું , ” તમે આટલી ઝડપથી આ કેવી રીતે કર્યું ? “

” તે ખૂબ જ સરળ હતું , પિતા . _ તમે મને આપેલા પૃષ્ઠના ટુકડાઓમાં એક બાજુ વિશ્વનો નકશો હતો , એક બાજુ કાર્ટૂન હતું . _ _ _ _ _ _ _ મેં કાર્ટૂન ઉમેર્યું , વિશ્વનો નકશો આપોઆપ બની ગયો . _ _ _ _

પિતા માત્ર બાળક તરફ જોતા જ રહ્યા .

પાઠ – ઘણીવાર આપણે કોઈ મોટી સમસ્યાને જોઈને વિચારીએ છીએ કે સમસ્યા બહુ મોટી છે અને તેનું સમાધાન થઈ શકતું નથી . _ _ _ _ _ _ _ આપણે તેની એક બાજુ જોઈએ છીએ અને આપણું પોતાનું દૃષ્ટિબિંદુ બનાવીએ છીએ . જ્યારે તેનું બીજું પાસું પણ હોઈ શકે છે , જ્યાંથી તેનું સમાધાન ખૂબ જ સરળતાથી મળી શકે છે . તેથી જીવનમાં જ્યારે પણ કોઈ સમસ્યા આવે ત્યારે દરેક પાસાને જોઈને તેનું મૂલ્યાંકન કરવું જોઈએ . _ કોઈક સરળ ઉપાય ચોક્કસ મળી જશે . _ _  

6. હંમેશા શીખતા રહો

હિન્દીમાં પ્રેરક વાર્તા : એકવાર ગામના બે લોકોએ શહેરમાં જઈને પૈસા કમાવવાનું નક્કી કર્યું . _ _ થોડા મહિના શહેરમાં ગયા પછી , અહીં – તહીં નાની – નાની નોકરીઓ કરીને બંનેએ થોડા પૈસા જમા કરાવ્યા . પછી એ પૈસાથી પોતાનો ધંધો શરૂ કર્યો . _ _ _ બંનેનો ધંધો ચાલતો હતો . _ બે વર્ષમાં બંનેએ ઘણી પ્રગતિ કરી . _ _ _ _ _

ધંધો ખીલતો જોઈને પ્રથમ વ્યક્તિએ વિચાર્યું કે હવે મારું કામ થઈ ગયું . _ _ _ _ _ _ હવે હું પ્રગતિની સીડીઓ ચડતો જઈશ . _ _ _ પરંતુ તેમની વિચારસરણીથી વિપરિત , ધંધાના ઉતાર – ચઢાવને કારણે તે વર્ષે તેમને ભારે નુકસાન થયું હતું .

અત્યાર સુધી આકાશમાં ઉડતી વ્યક્તિ વાસ્તવિકતાની સપાટી પર આવી ગઈ હતી . _ _ _ તેણે એવા કારણો શોધવાનું શરૂ કર્યું કે જેના કારણે તેનો વ્યવસાય બજારની અસરને સહન કરી શકે નહીં . _ સૌ પ્રથમ તેણે તેની સાથે વેપાર શરૂ કરનાર અન્ય વ્યક્તિના વ્યવસાયની સ્થિતિ શોધી કાઢી . _ _ _ _ _ _ _ _ તે જાણીને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો કે આ ઉતાર – ચઢાવના સમયમાં પણ તેનો ધંધો નફાકારક હતો . _ _ _ _ _ _ તેણે તરત જ તેની પાસે જઈને કારણ જાણવાનું નક્કી કર્યું . _

બીજા જ દિવસે તે બીજી વ્યક્તિ પાસે ગયો . _ બીજી વ્યક્તિએ તેની સાથે ખૂબ આદરપૂર્વક વર્તન કર્યું અને તેના આવવાનું કારણ પૂછ્યું . _ _ પછી પ્રથમ વ્યક્તિએ કહ્યું , “ દોસ્ત ! આ વર્ષે મારો બિઝનેસ માર્કેટના ફટકા સામે ટકી શક્યો નથી . ઘણું સહન કરવું પડ્યું . તમે પણ આ વ્યવસાયમાં છો . _ _ તમે એવું શું કર્યું છે કે આ ઉતાર – ચઢાવમાં પણ તમને નફો થયો છે ? _

આ સાંભળીને બીજી વ્યક્તિએ કહ્યું , ” ભાઈ ! હું ફક્ત મારી પોતાની ભૂલો અને બીજાની ભૂલોમાંથી શીખવાનું ચાલુ રાખું છું . _ _ _ _ _ _ _ _ સામે આવતી સમસ્યાઓમાંથી પણ હું શીખું છું . _ _ _ _ _ તેથી , જ્યારે તે જ સમસ્યા ફરીથી આવે છે , ત્યારે હું તેનો સારી રીતે સામનો કરી શકું છું અને તેના કારણે મારે કોઈ તકલીફ સહન કરવી પડતી નથી . શીખવાની આ વૃત્તિ જ મને જીવનમાં આગળ લઈ જઈ રહી છે . _ _ _ _ _ _   

બીજી વ્યક્તિની વાત સાંભળીને પ્રથમ વ્યક્તિને તેની ભૂલનો અહેસાસ થયો . _ _ _ સફળતા ખાતર , તે વધુ પડતા આત્મવિશ્વાસથી ભરાઈ ગયો હતો અને તેણે શીખવાનું બંધ કરી દીધું હતું . તે પ્રતિજ્ઞા સાથે પાછો ફર્યો કે તે ક્યારેય શીખવાનું બંધ કરશે નહીં . તે પછી તેણે ક્યારેય પાછું વળીને જોયું નથી અને પ્રગતિની સીડીઓ ચડતા જ રહ્યા . _

પાઠ

મિત્રો , જો તમારે જીવનમાં સફળ થવું હોય તો દરેક ક્ષણને શાળાની જેમ શીખતા રહો . _ અહીં નવા ફેરફારો અને નવા વિકાસ થતા રહે છે . _ _ જો આપણે આપણી જાતને સર્વજ્ઞ સમજવાની ભૂલ કરીશું , તો આપણે જીવનની દોડમાં પાછળ પડી જઈશું . _ કારણ કે આ રેસમાં વિજેતા તે છે જે સતત દોડતા રહે છે . _ જે દોડવાનું છોડી દે છે તે ચોક્કસ હારી જાય છે . _ _ તેથી , તમારામાં શીખવાની ઇચ્છા રાખો , પછી કોઈ પરિવર્તન , કોઈ ઉતાર – ચઢાવ તમને આગળ વધતા રોકી શકશે નહીં . _ _ _

7. ઉકળતા પાણી અને દેડકા

એકવાર વૈજ્ઞાનિકો હતી એક સંશોધન કરવા તપાસ ક્ષમતા ના ભૌતિક પરિવર્તન . _ _ _ માં સંશોધન , એક દેડકા આવી હતી લેવામાં અને મૂકવામાં માં એક ગ્લાસ જાર . _ _ _ પછી બરણી આવી હતી ભરવામાં સાથે પાણી અને ગરમ તે . જાર આવી હતી નથી આવરી લેવામાં સાથે એક ઢાંકણ , જેથી કે જ્યારે ગરમ પાણી તાપમાન હતી કે સહનશીલતા ની દેડકા , તે કરી શકે છે કૂદી બહાર .

શરૂઆતમાં દેડકા શાંતિથી પાણીમાં બેઠો હતો . _ _ _ પાણીનું તાપમાન વધવા લાગ્યું , દેડકામાં થોડી હલચલ જોવા મળી . _ _ _ _ તે સમજી ગયો કે તે જે પાણીમાં બેઠો છે તે થોડું ગરમ લાગે છે . _ _ _ _ _ _ _ પરંતુ બહાર કૂદવાને બદલે , તેણે વધેલા તાપમાન સાથે તાલમેલ રાખવા માટે તેના શરીરની શક્તિનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું . _ _

પાણી થોડું ગરમ થયું , દેડકા પહેલા કરતાં વધુ બેચેન લાગ્યું . _ _ _ પણ , એ બેચેની તેની સહનશક્તિની મર્યાદામાં હતી . _ _ _ _ તેથી તેણે પાણીમાંથી કૂદકો માર્યો ન હતો , પરંતુ તેના બદલે તેના શરીરની ઊર્જાનો ઉપયોગ ગરમ પાણીમાં સમાયોજિત કરવા માટે શરૂ કર્યો હતો .

ધીમે ધીમે પાણી વધુ ગરમ થતું ગયું અને દેડકાએ પાણીના વધેલા તાપમાનને સમાયોજિત કરવા માટે તેના શરીરની વધુ શક્તિનો ઉપયોગ કર્યો . _ _ _ _ _ _

જ્યારે પાણી ઉકળવા લાગ્યું , ત્યારે દેડકાનું જીવન સમાપ્ત થઈ ગયું . _ હવે તેની સહનશક્તિ જવાબ આપી ચૂકી હતી . તેણે બરણીમાંથી કૂદકો મારવા માટે તેના શરીરની શક્તિ એકઠી કરી હતી , પરંતુ તેણે તેના શરીરની બધી શક્તિ ઉકળતા પાણીને ધીમે ધીમે સમાયોજિત કરવા માટે વાપરી દીધી હતી . _ _ _ _ _ તેનામાં હવે બરણીમાંથી કૂદી જવાની શક્તિ નહોતી . _ _ _ _ _ _ તે બરણીમાંથી બહાર કૂદવામાં નિષ્ફળ ગયો અને તે જ બરણીમાં મૃત્યુ પામ્યો . _ _

જો સમયસર તેણે પોતાના શરીરની શક્તિનો ઉપયોગ બરણીમાંથી કૂદકો મારવા માટે કર્યો હોત તો તે જીવિત હોત . _ _ _ _ _

પાઠ

મિત્રો , આપણા જીવનમાં પણ આવું બને છે . _ ઘણીવાર જ્યારે સંજોગો પ્રતિકૂળ હોય છે ત્યારે આપણે તેમાં સુધારો કરવાનો કે બહાર નીકળવાનો પ્રયાસ કરતા નથી , પરંતુ તેને સમાયોજિત કરવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ . જ્યારે સંજોગો બેકાબૂ બને છે ત્યારે આપણી આંખ ખુલે છે અને આપણે સમયસર કોઈ પ્રયત્ન કેમ ન કર્યો તેનો અફસોસ કરતા રહીએ છીએ . _ _ _ _ _ તેથી , જેમ જેમ તમને શરૂઆતનો અનુભવ થાય કે તરત જ પરિસ્થિતિઓને સુધારવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરો અને જ્યારે તમે સમજો કે હવે તેમને હેન્ડલ કરવું મુશ્કેલ છે , ત્યારે તેમાંથી બહાર નીકળો . પરિસ્થિતિ સામે લડવું જરૂરી છે , પરંતુ સમયસર તેમાંથી બહાર નીકળવું જ શાણપણ છે . _

8. હીરાની ખાણ _

હિન્દીમાં મોટિવેશનલ સ્ટોરી ઓન ઓપર્ચ્યુનિટી : આફ્રિકા ખંડમાં હીરાની ઘણી ખાણો મળી આવી હતી , જ્યાંથી હીરા વિપુલ પ્રમાણમાં મેળવવામાં આવ્યા હતા . _ _ ત્યાંના એક ગામમાં રહેતો ખેડૂત અવારનવાર એવા લોકોની વાર્તાઓ સાંભળતો હતો જેઓ હીરાની ખાણો શોધીને સારા પૈસા કમાતા હતા અને ધનવાન બન્યા હતા . _ _ _ _ _ _ તે હીરાની ખાણો શોધીને અમીર બનવા માંગતો હતો . _ _

એક દિવસ અમીર બનવાનું સ્વપ્ન સાકાર કરવા તેણે પોતાનું ખેતર વેચી દીધું અને હીરાની ખાણની શોધમાં નીકળી પડ્યો . _ _ _ _ _ _ _ આફ્રિકાના લગભગ તમામ સ્થળોએ તપાસ કર્યા પછી પણ તે હીરામાંથી કંઈ શોધી શક્યો નહીં . _ _ _ સમયની સાથે તેનું મનોબળ નીચે પડવા લાગ્યું . _ તેણે પોતાનું અમીર બનવાનું સપનું ચકનાચૂર થતું જોવાનું શરૂ કર્યું . તે એટલો ભયાવહ બની ગયો કે તેની જીવવાની ઈચ્છા સમાપ્ત થઈ ગઈ અને એક દિવસ તેણે નદીમાં કૂદીને પોતાનો જીવ આપી દીધો . _ _ _

આ દરમિયાન બીજા ખેડૂત , જેમણે પ્રથમ ખેડૂત પાસેથી તેનું ખેતર ખરીદ્યું હતું , તે એક દિવસ તે જ ખેતરમાંથી વહેતી નાની નદીમાં ગયો . _ અચાનક તેણે નદીના પાણીમાંથી મેઘધનુષ્યનો પ્રકાશ નીકળતો જોયો . _ _ _ _ તેણે ધ્યાનથી જોયું , અને જોયું કે તે સૂર્યના કિરણો નદીના કિનારે એક પથ્થર પર પડતા હોવાથી તે ચમકી રહ્યો હતો . _ _ ખેડૂતે પ્રણામ કર્યા અને પથ્થર ઉપાડ્યો અને ઘરે લઈ આવ્યો . _

તે એક સુંદર પથ્થર હતો . તેણે વિચાર્યું કે તે સુશોભન માટે ઉપયોગી થશે અને તેણે તેને ઘરે જ શણગાર્યું . _ _ ઘણા દિવસો સુધી , તેમના ઘર પર પથ્થર શણગારવામાં આવ્યો હતો . એક દિવસ તેનો એક મિત્ર તેના ઘરે આવ્યો . જ્યારે તેણે તે પથ્થર જોયો ત્યારે તેને આશ્ચર્ય થયું . _

તેણે ખેડૂતને પૂછ્યું , ” દોસ્ત ! શું તમે પોતે આ પથ્થરની કિંમત જાણો છો ?

ખેડૂતે જવાબ આપ્યો , ” ના . “

” મને લાગે છે કે તે હીરા છે . કદાચ અત્યાર સુધી શોધાયેલો સૌથી મોટો હીરો છે . ” _ _ _ બોલો દોસ્ત .

ખેડૂત માટે આ માનવું મુશ્કેલ હતું . _ _ _ _ તેણે તેના મિત્રને કહ્યું કે તેને આ પથ્થર તેના ખેતરમાં નદી કિનારે મળ્યો છે . _ _ _ ત્યાં આવા વધુ પથ્થરો હોઈ શકે છે . _

બંને મેદાનમાં પહોંચ્યા અને ત્યાંથી નમૂના તરીકે કેટલાક પથ્થરો પસંદ કર્યા . _ _ _ પછી તેમને પરીક્ષા માટે મોકલ્યા . _ _ જ્યારે તપાસનો રિપોર્ટ આવ્યો ત્યારે ખેડૂત મિત્રની વાત સાચી નીકળી . _ _ _ એ પથ્થરો હીરા હતા . _ તે ખેતરમાં હીરાનો સ્ટોક હતો . _ _ તે અત્યાર સુધી શોધાયેલ સૌથી કિંમતી હીરાની ખાણ હતી . _ _ _ તેમની ખાણનું નામ ‘ કિમ્બરલી ડાયમંડ માઈન્સ ‘ છે . _ એ ખાણને લીધે બીજો ખેડૂત અમીર બન્યો . _ _ _

પ્રથમ ખેડૂત આફ્રિકામાં ઘરે – ઘરે ભટકતો અને આખરે મૃત્યુ પામ્યો . _ _ _ જ્યારે હીરાની ખાણ તેના પોતાના ખેતરમાં તેના પગ નીચે હતી . _ _

પાઠ

મિત્રો , આ વાર્તામાં ખેડૂતના પગ નીચે હીરા પહેલેથી જ હતા , પરંતુ તે તેમને ઓળખી શક્યો નહીં અને તેમની શોધમાં ભટકતો રહ્યો . _ _ _ એવી જ રીતે આપણે પણ સફળતા મેળવવા માટે સારી તકોની શોધમાં ભટકતા રહીએ છીએ . _ _ _ આપણી આજુબાજુ છુપાયેલી તકોને આપણે ઓળખતા નથી કે મહત્વ આપતા નથી . _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ જીવનમાં સફળ થવા માટે એ તકોને સમજદારીપૂર્વક અને ખંતથી ઓળખવી અને ધીરજ સાથે અવિરત કામ કરવું જરૂરી છે . _ _ _ _ _ _ _ સફળતા નિશ્ચિત છે .   

9. તમે જે ઈચ્છો તે સૂઈ શકો છો

હિન્દીમાં પ્રેરક વાર્તા : એક સાધુ ઘાટના કિનારે પડાવ નાખી રહ્યો હતો . ત્યાં તે આખો દિવસ મધુર અવાજ સાથે બેસી રહેતો અને સમયાંતરે મોટા અવાજે બૂમ પાડતો , ” તમે જે ઈચ્છો તે સૂઈ શકો છો !”

તે રસ્તેથી પસાર થતા લોકો તેને ગાંડો માનતા હતા . _ તેઓએ તેને સાંભળ્યું અને તેને સાંભળ્યું અને તેણે જે સાંભળ્યું તેના પર હસ્યા . _ _ _

એક દિવસ એ રસ્તા પરથી એક બેરોજગાર યુવક પસાર થઈ રહ્યો હતો . ઋષિના રુદનનો અવાજ પણ તેના કાનમાં પડ્યો – ” તમે જે ઈચ્છો તે સૂઈ શકશો ! ” ” તમે ગમે તે સૂઈ શકો છો !”

આ વાક્ય સાંભળીને તે યુવક સાધુ પાસે આવ્યો અને તેને પૂછવા લાગ્યો , ” બાબા ! _ તમે લાંબા સમય સુધી તમે જે ઈચ્છો તે સૂઈ શકશો . _ શું તમે ખરેખર મને જે જોઈએ છે તે આપી શકશો ? ” _ _ _ _ _ _  

સાધુએ કહ્યું , ” હા દીકરા , પણ પહેલા તું મને કહે કે તારે શું મેળવવું છે ? “

” બાબા ! મારે એક દિવસ હીરાનો મોટો વેપારી બનવું છે . _ _ _ _ _ શું તમે મારી ઈચ્છા પૂરી કરી શકશો ? ” _ _ _ યુવકે કહ્યું _

” ચોક્કસ દીકરા ! હું તમને હીરા અને એક મોતી આપીશ , તમે ઈચ્છો તેટલા હીરા અને મોતી બનાવો . _ _ _ _ સાધુએ કહ્યું _ સાધુની વાત સાંભળીને યુવકની આંખોમાં આશાનો કિરણ ચમક્યો . _ _ _ _ _

પછી ઋષિએ તેને તેની બંને હથેળીઓ આગળ કરવા કહ્યું . _ _ યુવકે તેની હથેળીઓ સાધુની સામે મૂકી . _ _ _ સાધુએ સૌપ્રથમ પોતાની હથેળી પર હાથ મૂક્યો અને કહ્યું , ” બેટા , આ દુનિયાનો સૌથી કિંમતી હીરો છે . _ _ _ _ આને ‘ સમય ‘ કહે છે . તેને તમારી મુઠ્ઠીમાં ચુસ્તપણે પકડી રાખો . _ _ આની મદદથી તમે ઈચ્છો તેટલા હીરા બનાવી શકો છો . _ તેને ક્યારેય તમારા હાથમાંથી જવા ન દો . “

પછી ઋષિએ તેનો બીજો હાથ યુવકની બીજી હથેળી પર મૂક્યો અને કહ્યું , ” બેટા , આ વિશ્વનું સૌથી કિંમતી મોતી છે . _ આને ‘ ધીરજ ‘ કહેવાય છે . જ્યારે કોઈ કામમાં સમય વિતાવવા છતાં પણ ઈચ્છિત પરિણામ ન મળે ત્યારે ધીરજ નામનું આ મોતી ધારણ કરો . _ _ _ _ _ _ જો તમારી પાસે આ મોતી હોય તો તમે દુનિયામાં જે ઈચ્છો તે પ્રાપ્ત કરી શકો છો . ” _ _ _

યુવકે સાધુની વાત ધ્યાનથી સાંભળી અને તેમનો આભાર માન્યો અને ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો . _ _ _ તેમને સફળતા મેળવવા માટે બે ગુરુમંત્રો મળ્યા હતા . _ તેણે નક્કી કર્યું કે તે ક્યારેય પોતાનો સમય બગાડે નહીં અને હંમેશા ધીરજ રાખશે . _ _ _

થોડા સમય પછી તેણે એક મોટા હીરાના વેપારી સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું . _ _ _ _ થોડા વર્ષો સુધી તે ધંધાની દરેક યુક્તિ ખંતથી શીખતો રહ્યો અને એક દિવસ તેની મહેનત અને સમર્પણથી તેનું સ્વપ્ન સાકાર કરીને તે હીરાનો મોટો વેપારી બની ગયો . _ _ _ _

પાઠ

લક્ષ્ય હાંસલ કરવા માટે હંમેશા તમારી સાથે ‘ સમય ‘ અને ‘ ધીરજ ‘ નામના હીરા અને મોતી રાખો . _ તમારો સમય ક્યારેય વ્યર્થ ન જવા દો અને મુશ્કેલ સમયમાં ધીરજ છોડશો નહીં . _ _ _ સફળતા ચોક્કસ મળશે . _  

10. માછીમારોની સમસ્યા _

અંગ્રેજીમાં પ્રેરક વાર્તા : માછલી વર્ષોથી જાપાનીઓની પ્રિય ખાદ્ય વસ્તુ છે . _ તેઓ તેને તેમના આહારનો અભિન્ન ભાગ માને છે . _ _ તેમને તાજી માછલીનો સ્વાદ ગમે છે . _ _ પરંતુ દરિયાકાંઠે માછલીઓ ન હોવાના કારણે માછીમારોને માછલી પકડવા દરિયાની વચ્ચે જવું પડે છે . _ _ _ _

શરૂઆતના દિવસોમાં જ્યારે માછીમારો માછલી પકડવા માટે દરિયામાં જતા ત્યારે તેઓ પાછા મોડા આવતા અને માછલીઓ વાસી થઈ જતી . _ _ _ _ _ _ _ તેમના માટે આ એક મોટી સમસ્યા બની ગઈ કારણ કે લોકો વાસી માછલી ખરીદવાથી દૂર રહેતા હતા .

માછીમારોએ તેમની બોટમાં ફ્રીઝર લગાવીને આ સમસ્યાનું નિરાકરણ કર્યું . _ _ _ માછલી પકડ્યા પછી , તેઓ તેને ફ્રીઝરમાં મૂકે છે . _ _ આનાથી માછલી લાંબા સમય સુધી તાજી રહે છે . _ પરંતુ લોકોએ ફ્રીઝરમાં રાખવામાં આવેલી માછલીનો સ્વાદ જાણી લીધો . _ _ તેઓ તાજી માછલી જેવો સ્વાદ ધરાવતા ન હતા . _ _ લોકો તેમને ખૂબ પસંદ કરતા ન હતા અને તેમને ખરીદવા માંગતા ન હતા .

આ સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવા માછીમારોમાં ફરીથી વિચારવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ . _ _ _ _ _ _ _ _ _ આખરે ઉકેલ મળી ગયો . _ _ તમામ માછીમારોને તેમની બોટમાં ફિશ ટેન્ક બનાવવામાં આવી હતી . _ માછલી પકડ્યા પછી , તેઓ તેને પાણીથી ભરેલી માછલીની ટાંકીમાં મૂકે છે . _ _ આ રીતે તેઓ બજારમાં તાજી માછલી લાવવા લાગ્યા . _ પરંતુ આમાં પણ એક સમસ્યા ઉભી થઈ . _

ફિશ ટેન્કમાં માછલીઓ થોડા સમય માટે અહીં અને ત્યાં ફરતી રહેતી . _ પરંતુ વધુ જગ્યા ન હોવાને કારણે તે થોડા સમય પછી સ્થિર થઈ જશે . જ્યારે માછીમારો કિનારે પહોંચ્યા ત્યારે તેઓ શ્વાસ લેતા હતા . _ _ _ _ _ પરંતુ તેઓને દરિયાના પાણીમાં મુક્તપણે ફરતી માછલીઓનો સ્વાદ ન હતો . _ _ _ _ _ લોકો આ તફાવતનો સ્વાદ લેતા હતા . _

માછીમારો માટે આ ફરી એક સમસ્યા બની ગયું છે . _ _ _ આટલા પ્રયત્નો પછી પણ સમસ્યાનો કોઈ કાયમી ઉકેલ મળ્યો નથી . _ _ _ _ _ _

ફરી તેમની મુલાકાત થઈ અને વિચારણા શરૂ થઈ . _ _ _ સાવચેતીપૂર્વક વિચારણા કર્યા બાદ જે ઉકેલ કાઢવામાં આવ્યો હતો તે મુજબ માછીમારો માછલી પકડીને માછલીની ટાંકીમાં નાખવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું . _ પરંતુ તેઓએ સાથે મળીને એક નાની શાર્ક માછલીને પણ ટાંકીમાં મૂકવાનું શરૂ કર્યું . _ _

શાર્ક માછલી કેટલીક માછલીઓને મારીને ખાતી હતી . _ _ આ રીતે માછીમારોને ચોક્કસ નુકસાન થયું હતું . _ _ પરંતુ જે માછલી કિનારે પહોંચી હતી તે હજુ પણ જીવંત અને તાજી હતી . _ _ આ શાર્ક માછલીને કારણે હતું . _ _ શાર્ક માછલીના ડરને કારણે , માછલી આખો સમય પોતાનો જીવ બચાવવા માટે સાવચેત અને સચેત રહેતી હતી . આ રીતે , ટાંકીમાં હોવા છતાં , તે તાજી રહી . _

આ યુક્તિથી જાપાની માછીમારોએ તેમની સમસ્યાનું સમાધાન કર્યું . _ _ _ _

મિત્રો , જ્યાં સુધી આપણે શાર્ક જેવા પડકારોનો સામનો ન કરીએ ત્યાં સુધી આપણું જીવન ટાંકીમાં પડેલી માછલી જેવું છે – નિર્જીવ અને નીરસ . _ _ _ _ આપણે શ્વાસ લઈએ છીએ , પણ આપણામાં જોમ નથી . _ _ _ _ આપણે એ જ રૂટિનને વળગી રહીએ છીએ . _ _ _ _ ધીરે ધીરે આપણે તેનાથી એટલા ટેવાઈ જઈએ છીએ કે જ્યારે પડકારો આવે છે , ત્યારે આપણે તેની સામે ખૂબ જ ઝડપથી મરી જઈએ છીએ અથવા હાર માની લઈએ છીએ . _ _ _ _ ધીરે ધીરે , પડકારો અને સખત મહેનતના ડરને કારણે , આપણે મોટા સપના જોવાનું છોડી દઈએ છીએ અને સંજોગો સાથે સમાધાન કરીને સાદું જીવન જીવવાનું શરૂ કરીએ છીએ . જો તમારે જીવનમાં મોટી અને અસાધારણ સફળતા મેળવવી હોય , તો તમારે મોટા સપના જોવું પડશે . સપનાને વાસ્તવિકતામાં રૂપાંતરિત કરવા માટે , વ્યક્તિએ સખત મહેનત કરવી પડશે , પડકારોનો સામનો કરવા માટે પોતાને તૈયાર કરવી પડશે . _ _ _ _ _ _ તો જ મહાન અને અસાધારણ સફળતા પ્રાપ્ત થશે . _